Onderzoek met een zeker verwachtingspatroon, ook wel bekend als confirmation bias, is een veelvoorkomend fenomeen in de wetenschap waarbij onderzoekers onbewust geneigd zijn om informatie te interpreteren op een manier die overeenkomt met hun vooraf bestaande overtuigingen of verwachtingen.
Dit fenomeen kan optreden in verschillende stadia van het onderzoeksproces, van het formuleren van hypotheses tot het analyseren van gegevens en het trekken van conclusies. Het kan leiden tot vertekeningen in de resultaten en tot het negeren van tegenstrijdige bewijsmateriaal.
Een van de redenen waarom confirmation bias zo’n veelvoorkomend probleem is, is dat het menselijk brein van nature geneigd is om informatie te interpreteren op een manier die overeenkomt met wat we al geloven of verwachten. Dit kan leiden tot tunnelvisie en het negeren van alternatieve verklaringen voor fenomenen.
Om confirmation bias te voorkomen, is het belangrijk voor onderzoekers om zich bewust te zijn van hun eigen vooroordelen en om zorgvuldig te werk te gaan bij het formuleren van hypotheses en het analyseren van gegevens. Het is ook belangrijk om open te staan voor nieuwe informatie en om systematisch bewijs te evalueren, in plaats van selectief te zoeken naar bevestiging van bestaande overtuigingen.
Door kritisch te zijn en zich bewust te zijn van de valkuilen van confirmation bias, kunnen onderzoekers hun onderzoeksmethoden verbeteren en de nauwkeurigheid van hun bevindingen vergroten. Dit draagt bij aan de kwaliteit en geloofwaardigheid van de wetenschap als geheel.